W dniu 22 listopada 2024 roku, w ramach Święta Nauk Ścisłych na AGH – dni prof. Antoniego Hoborskiego, odbyła się konferencja dydaktyczna na temat „Nauczanie przedmiotów ścisłych poprzez doświadczenie – oczekiwania vs rzeczywistość” zorganizowana przez Sekcję ds. Współpracy Edukacyjnej Centrum Rekrutacji AGH. W wydarzeniu uczestniczyło ok. 100 osób, w tym nauczyciele szkół średnich z całej Polski oraz pracownicy AGH, głównie nauczyciele akademiccy.
Konferencję otworzył Prorektor AGH ds. Studenckich, prof. dr hab. inż. Rafał Dańko, który nawiązał do historii uczelni, podkreślając w niej rolę prof. Hoborskiego. Wyraził wdzięczność nauczycielom szkół średnich za przygotowanie uczniów do studiów na uczelni technicznej oraz nauczycielom akademickim za kontynuowanie procesu kształcenia, umożliwiając studentom rozwijanie pasji i kształtowanie kariery naukowej. Wspomniał również o prężnie działających kołach naukowych w AGH, których osiągnięcia są cenione na całym świecie.
Następnie głos zabrał prof. dr hab. Janusz Wolny z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH, który podkreślił zasługi organizatorów Ogólnopolskiej Olimpiady o Diamentowy Indeks AGH w zacieśnianiu więzi między szkołami średnimi a uczelnią. Zaznaczył, że materiały wydawane po każdej edycji Olimpiady pozwalają poznać wymagania stawiane kandydatom przez uczelnię.
Część główną konferencji rozpoczęła dr inż. Maria Rajska z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, prezentując temat „Roztwory buforowe” wraz z pokazem doświadczalnym. Prezentacja ukazała szerokie zastosowania roztworów buforowych w przemyśle i życiu codziennym oraz problemy związane z utrzymaniem określonego wskaźnika pH. Dr Rajska omówiła również pojemność buforową roztworów, budowę roztworów kwasowych i zasadowych oraz zasady ich działania, ilustrując te zagadnienia odpowiednimi doświadczeniami. Pokaz zakończył krótki quiz, który pozwolił uczestnikom sprawdzić swoją wiedzę na temat roztworów buforowych.
Kolejną prelegentką była dr Małgorzata Krzeczkowska z Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, która przedstawiła prezentację pt. „STEAM w edukacji”. Podzieliła się swoimi doświadczeniami jako popularyzatorka nauki, edukatorka i badaczka. Podkreśliła, że każde dziecko rodzi się badaczem, a rolą nauczyciela jest towarzyszenie mu w odkrywaniu nowych obszarów wiedzy. Zwróciła uwagę na znaczenie sztuki zadawania pytań oraz wykorzystania błędów jako narzędzi do poszukiwania prawidłowych rozwiązań. Dr Krzeczkowska pokazała również, że zwykłe przedmioty codziennego użytku mogą służyć jako pomoce naukowe.
Następna prezentacja, zatytułowana „Przygotowanie uczniów do konkursów”, została przedstawiona przez mgr Grzegorza Ziarko z XLIV Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie. Prelegent omówił szereg problemów związanych z przygotowaniem najzdolniejszych uczniów do Olimpiady z Fizyki, z którymi boryka się w szkole. Do głównych wyzwań zaliczył brak możliwości ustalenia wspólnych godzin dostępności dla uczniów z różnych klas, liczność grup, trudności w skutecznym zachęceniu uczniów do uczestnictwa w konkursach pozaszkolnych oraz słabe przygotowanie uczniów z matematyki. Jako młody nauczyciel zauważył, że rozwiązaniem tych problemów może być wyjście poza tradycyjny system edukacyjny, nawiązanie relacji z uczniem i znalezienie wspólnego języka.
Ostatnia prezentacja przed krótką przerwą, przedstawiona przez mgr Ewelinę Sieńkowską z Zespołu Szkół Zawodowych im. Jana Ruszkowskiego w Pułtusku, dotyczyła tematu „Doświadczenia w chemii”. Prelegentka podkreśliła wagę eksperymentu w nauczaniu chemii, który pozwala uczniom nabyć pewności w wykonywaniu doświadczeń, utrwalać zdobytą wiedzę, a także tworzyć przestrzeń do popełniania błędów i wyciągania z nich wniosków. Wskazała również na szereg problemów, z którymi borykają się nauczyciele chemii w szkołach, takich jak utylizacja przeterminowanych odczynników, bezpieczeństwo uczniów, spełnienie wymogów formalnych oraz sztywna podstawa programowa.
Po wznowieniu obrad jako pierwsza wystąpiła dr Joanna Janik-Kokoszka, prof. AGH z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej, z prezentacją „Interaktywne zadania przykładowe jako pomoc dla studentów z problemami z fizyki”. Prelegentka przedstawiła przygotowane przez siebie interaktywne zadania z fizyki zamieszczone na platformie UPeL AGH, zawierające pełne rozwiązania z komentarzami oraz krótkie pytania kontrolne pozwalające sprawdzić zrozumienie omawianych zagadnień. Podkreśliła wagę w pełni rozwiązanych zadań w procesie zrozumienia fizyki i przygotowania się do egzaminu przez studentów, szczególnie tych mniej zainteresowanych fizyką. Wskazała również na możliwość skorzystania z przygotowanych przez nią materiałów w Otwartych Zasobach Edukacyjnych – Open AGH.
Następnie dr inż. Marta Ciesielka, prof. AGH oraz dr inż. Grzegorz Michta z Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej przedstawili wyniki realizacji projektu „Wspólne budowanie przyszłości” – działania WIMiIP AGH na rzecz popularyzacji nauk technicznych wśród uczniów. Prelegenci omówili różne aspekty swojej działalności, takie jak uczestnictwo w wydarzeniach popularyzujących naukę (Targi Pracy, piknik naukowy, Festiwal Nauki i Sztuki itp.), współorganizacja Metals Day, prowadzenie tutoringu naukowego Junior oraz organizacja ogólnopolskiej gry dla uczniów. Prowadzą również działania, w ramach których umożliwiają uczestnictwo w wykładach i laboratoriach, organizują wyjazdy do szkół, udostępniają wykłady online oraz publikują artykuły napisane przez uczniów w wydawnictwie „Młodzi Odkrywcy”.
Po zakończeniu sesji prezentacji uczestnicy mieli możliwość wyrażania swoich opinii oraz zadawania pytań prelegentom. Ostatnią częścią Konferencji był panel dyskusyjny na temat „Nauczanie przedmiotów ścisłych poprzez doświadczenie – oczekiwania vs rzeczywistość”, w którym uczestniczyli zaproszeni goście: mgr Magdalena Liwora z XIII LO im. Bohaterów Westerplatte w Krakowie oraz mgr inż. Grzegorz Hudziak z I LO im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, a także nauczyciele akademiccy z AGH: dr Katarzyna Czyżewska z Wydziału Matematyki Stosowanej, dr inż. Paweł Janowski z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej oraz dr hab. inż. prof. AGH Witold Machowski z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji. Uczestnicy przedstawili problemy, z jakimi borykają się w szkołach podczas realizacji procesu dydaktycznego. Do głównych wyzwań zaliczyli: sztywną podstawę programową, która ogranicza możliwość wprowadzania innowacyjnych metod nauczania, małą liczbę godzin nauczania przedmiotów ścisłych, zwłaszcza w klasach nieprofilowanych, ubogie zaplecze techniczne do przeprowadzania doświadczeń, obciążenie nauczycieli dużą liczbą godzin dydaktycznych oraz rozliczanie ich na podstawie wskaźnika zdawalności egzaminu maturalnego przez uczniów.
Z punktu widzenia nauczycieli akademickich prelegenci podkreślali wysiłki uczelni w utrzymaniu kontaktów ze szkołami, popularyzacji nauk ścisłych wśród uczniów oraz umożliwieniu łagodniejszego wejścia w proces studiowania poprzez organizację kursów przygotowawczych dla kandydatów. Zwrócili jednak uwagę na problemy, z którymi stykają się w swojej pracy, takie jak brak przygotowania studentów do samodzielnego procesu uczenia się oraz stawianie wysokości otrzymywanej oceny ponad zdobywaną na zajęciach wiedzę.
W dyskusji aktywnie uczestniczyli również pozostali uczestnicy konferencji, którzy zgodzili się, że zacieśnianie współpracy między szkołami a uczelniami daje uczniom szansę na świadomy wybór kierunku studiów, realizację pasji oraz budowanie kariery w obszarach ich zainteresowań. Na zakończenie wszyscy uczestnicy Konferencji Dydaktycznej otrzymali certyfikaty potwierdzające uczestnictwo. Nauczyciele szkół średnich zostali wraz z uczniami zaproszeni do aktywnego uczestnictwa w akcjach organizowanych przez AGH oraz korzystania z bazy naukowej uczelni, aby pokazać uczniom, że nauka nie musi być nudna.
