14 marca 2025 roku w Akademii Górniczo-Hutniczej odbyło się wyjątkowe wydarzenie pod nazwą „Dzień Liczby Pi w AGH – Poznaj Nauki Ścisłe”, organizowane w ramach cyklu pokazów Science Show przez Centrum Rekrutacji AGH. Celem spotkania była popularyzacja nauk ścisłych wśród młodzieży, rozbudzenie ciekawości poznawczej i pasji naukowej oraz przekazanie nieznanych ogólnie faktów związanych z liczbą Pi.

Ze względu na duże zainteresowanie, pokaz podzielono na dwie części. Pierwsza, dedykowana uczniom ostatnich klas szkół podstawowych, rozpoczęła się o godzinie 9:30. Druga, zaplanowana na godzinę 13:00, była skierowana do uczniów szkół średnich. Łącznie w obu częściach uczestniczyło ponad 1000 osób.

Organizacją wydarzenia zajęli się pracownicy Sekcji ds. Współpracy Edukacyjnej CR, a nadzór merytoryczny sprawował dr Tomasz Zabawa z Wydziału Matematyki Stosowanej. Obsługę techniczną zapewnili studenci AGH. Fundacja im. Profesora Kazimierza Bartla włączyła się w organizację i przygotowała dla uczestników drobne upominki.

Pokaz popularnonaukowy został zaprezentowany w formie przedstawienia, którego motywem przewodnim było spotkanie pracowników czterech wydziałów Akademii Górniczo-Hutniczej w celu przygotowania prezentacji dla szkół na Światowy Dzień Liczby Pi. Uczniowie byli „nieformalnymi świadkami” procesu tworzenia pokazu, dowiadując się, skąd czerpane są pomysły na eksperymenty oraz tematy wykładów. W rolach głównych wystąpili nauczyciele akademiccy, którzy przedstawiali teoretyczne podstawy zjawisk oraz ich związki z liczbą Pi wykonując doświadczenia łączące matematykę, chemię i fizykę.

Na początku narrator wprowadził słuchaczy w fabułę przedstawienia: „Gdy Rektor poszedł do domu, w Wigilię Liczby Pi, czterech pracowników AGH spotkało się, by wspólnie przygotować wykład, który miał odkryć przed światem tajemnicę tej nieskończonej liczby. W zaciszu sali wykładowej, wśród skrzypiących tablic i zapachu kredy, snuli opowieść o stosunku obwodu koła do jego średnicy, który od wieków fascynuje umysły największych geniuszy. W ten sposób narodził się pokaz, który miał nie tylko uczyć, ale też inspirować do odkrywania nieskończoności”.

Na scenie pojawili się aktorzy, którzy w formie swobodnej rozmowy przedstawili ciekawostki związane z liczbą Pi. Wyjaśnili jej wartość, historię symbolu, wprowadzili alternatywne nazwy i wiersze poświęcone liczbie Pi, znane jako „Pi-ematy”. Omówili również, ile cyfr rozwinięcia dziesiętnego liczby Pi udało się dotychczas wyznaczyć i jaka ich liczba jest faktycznie potrzebna do praktycznych zastosowań.

Jako pierwszy, pomysł ciekawego zastosowania liczby Pi przedstawił dr Michał Góra z Wydziału Matematyki Stosowanej. Wprowadził uczestników w świat figur o stałej szerokości, pokazując ich unikalność w geometrii, związki z liczbą Pi oraz zastosowania w mechanice, architekturze i inżynierii (np. wiertła wiercące otwory o przekroju kwadratowym).

Chemicy, dr Juliusz Leszczyński z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki oraz dr Grzegorz Jodłowski z Wydziału Energetyki i Paliw, zademonstrowali obecność liczby Pi w wielu wzorach opisujących procesy chemiczne. Nawiązując do pojęcia koła, omówili koło barw oraz zjawiska chrominancji i luminancji. Pokazali również praktyczne zastosowanie odczynników chemicznych w określaniu wskaźnika pH roztworów, wyjaśnili prawo dyfuzji, zaprezentowali efekt fotoaktywności z laserami o różnych kolorach oraz efektowny „wulkan chemiczny”. Przedstawili także zjawisko malowania prądem w roztworze barwnika i przewodzenie prądu przez szkło.

Mgr Michał Kud z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej omówił związki liczby Pi z różnymi zjawiskami fizycznymi. Pokazał prostą metodę wyprowadzenia wzoru na pole koła, posługując się przykładem pizzy pokrojonej na kawałki. Przeprowadził eksperymenty dotyczące okresu drgań wahadła matematycznego, skonstruował układ dwóch wahadeł do wyświetlenia figur Lissajous oraz wygenerował fale stojące na sprężynie, omawiając ich właściwości. Zaprezentował także niezwykłe cechy piasku oraz sitka pokrytego substancją hydrofobową, a także zjawisko minimalizacji energii powierzchniowej na przykładzie baniek mydlanych różnych kształtów.

Podsumowaniem zdobytej wiedzy był przygotowany quiz z nagrodami, w którym uczestnicy sprawdzili swoją wiedzę za pomocą smartfonu. Wyświetlenie właściwej odpowiedzi na ekranie wywoływało entuzjastyczne reakcje tych, którzy odpowiedzieli prawidłowo i jęki zawodu tych, którzy się pomylili.

Po zakończeniu quizu Prorektor ds. Kształcenia prof. dr hab. inż. Krzysztof Mendrok oficjalne wręczył nagrody dziesięciu najlepszym uczestnikom. Rozpoczął również drugą część pokazu, zachęcając młodzież do zapoznania się z ofertą edukacyjną AGH i podjęcia studiów technicznych. Każda z części wydarzenia zakończyła się efektownym „wybuchem” z połączenia ciekłego azotu i wrzącej wody.

Uczestnicy nagrodzili twórców spektaklu gromkimi brawami i wykonali pamiątkowe zdjęcie. Pozytywne komentarze uczniów świadczyły o ogromnym zainteresowaniu taką formą prezentacji skomplikowanych zagadnień naukowych oraz potrzebie kontynuowania działań popularyzatorskich w przyszłości.